Zara İlçesi Ekinli Köyü, Aşağı Ekinli Mahallesi’nin kuzeyinde yer alan ve jips (tuztaşı) oluşumlu doğal kayalık alanda kayaların oyularak mekanlar oluşturulduğu görülmüştür. Doğu-batı yönünde uzanan kayalıklarda, köyün hemen arkasındaki kısımda yan yana üç ayrı kaya kütlesinde kademeli olarak yer alan bu mekanların birinin önü taş duvarla çevrilmiş, içi kireçle sıvanmıştır. Bu mekânlardan üst kısımları istiridye kabuğu şekilli ve paralel kazıma çizgilerle bezeli olanlar vardır. En doğudaki kaya bloğunda yer alan kaya mağarasının ön cephesinde kaya üzerine oyulmuş küçük nişler vardır. Kaya Mağaralarının Karstik yapısı nedeniyle ilimizde özellikle Hafik (Yarhisar, Durulmuş Köyü, Kalemköy) ve Zara İlçelerinde Kızılırmak Vadisi boyunca yer alan birçok örneği bulunmaktadır. Bunlardan Zara ilçe merkezinde ve Demiryurt Köyü’nde benzer örnekleri bulunan alanlar Arkeolojik sit alanı olarak tescil edilmişlerdir. Bu kaya mağaralarının Hristiyanlığın ilk yayılma yıllarında Romalıların saldırılarından kaçmak isteyen yerel halk tarafından saklanmak amacıyla yapılıp kullanıldıkları düşünülmektedir.Kaçak kazı çukurundan çıkarılan hafriyat toprağı içerisinde az sayıda Roma dönemine iat amorf seramik parçasına rastlanmıştır
KAYA MAĞARALARI ARKEOLOJİK SİT ALANI-yüklendi
